Zo aan het eind van het jaar is het een goed moment om terug te kijken. Kijken we wat langer terug, dan zien we dat er verandering komt in een slepende situatie: in Nederland investeren overheid en non-profit organisaties jaarlijks voor miljoenen in kostbaar onderzoek. De research output is echter zelden beschikbaar voor het publieke domein, want het wordt gecopyright door uitgeverijen. U vindt de opgedolven wijsheid dus niet voor iedereen toegankelijk in de daarvoor bedoelde Universiteitsbibliotheken. Ze wordt daardoor onderbenut voor het algemeen belang. Ook in een land als Botswana, dat net zo goed kennis hard nodig heeft, speelt dit probleem. Maar er lijkt een doorbraak te zijn om deze ‘tragedy of the commons’ te doorbreken.
Subsidie onder voorwaarde
Sinds deze maand geeft NWO in Nederland alleen nog subsidies aan onderzoeken, die hun publicatie openbaar toegankelijk maken. Dat helpt. Wie de leiding in Botswana neemt om de tragedie te doorbreken, kan ik u zo even niet vertellen, behalve dat ook zij al heel lang behoefte aan toegang tot informatie hebben voor onderwijs en research, om een duurzame ontwikkeling te realiseren.
Narcis
In 2008 besloten wij om die reden onder andere dit land via de non-profit organisatie Eifl (Electronic Information for Libraries) aan een systeem te helpen, dat lijkt op Darenet. In Nederland werd dit de voorloper van Narcis. In Narcis is goed te zien welke publicaties ‘open access’ zijn.
December is een goede maand om te bedenken dat wij, terugkijkend, misschien een steentje bijdroegen aan de groei van de ‘open access’ beweging, in Nederland, èn in Botswana.