Kunstkenner Arthur Brand: ‘De beste uitvinding van de mensheid is de zoekfunctie’

Afgelopen woensdag mochten we Arthur Brand beluisteren op TedxEde. Arthur is de man die onder andere verloren gewaande paardenbeelden van Hitler terugvond, en joodse roofkunst in de collectie van de Koninklijke Familie. Op het congres vroeg hij het publiek: ‘Hoe is het mogelijk dat simpele mensen als ik, dit soort dingen op het spoor kunnen komen?’ Samengevat: door de zoekfunctie!
 

Speurtocht door archieven

Op het goed bezochte event maakte hij ons deelgenoot hoe zijn speurtocht tot succes leidde. De paarden zouden naar verluid zijn vernietigd tijdens het beleg van Berlijn. Door onderzoek in archiefmateriaal kwam hij op het spoor van een filmfragment, dat net voor die slag was gemaakt. Ze bleken niet meer op hun plaats te staan… want al door Hitler afgevoerd naar veiliger oorden. Latere foto’s uit archieven van Russen, pronkend met de paarden, bevestigde dat ze nog heel waren.
We vroegen hem na afloop, hoe belangrijk digitale archieven zijn voor de kunstwereld.

Geen wereld zonder databases

‘Ik kan je tientallen voorbeelden geven waaruit blijkt dat voor ons digitale archieven cruciaal zijn voor het oplossen van vervalsingen en kunstroof.

Arthur Brand, kunstkenner en speurder

Ik kan me geen wereld voorstellen zonder die databases. Iemand heeft eens gezegd: ‘De beste uitvinding van de mensheid is de zoekfunctie op je computer.’ Daar ben ik het helemaal mee eens.  Zouden die er niet zijn, dan is de kunst drijfzand. Dertig procent van de kunstmarkt bestaat al uit vervalsingen. De illegale kunstmarkt vormt na drugs en wapens, de derde grootste illegale geldstroom ter wereld. Er gaat zes miljard euro in om, per jaar. Als we niet meer kunnen teruggrijpen op waar het stuk is geweest, door wie het is verkocht, en hoe vaak, dan stort de kunstmarkt in.’

Vervalste namen

Arthur illustreert een veel voorkomende manier van vervalsen: de naam van de schilder veranderen. ‘Voor de Tweede Wereldoorlog knoeide iedereen maar aan met toeschrijvingen. Mensen hadden bij gebrek aan databases, nauwelijks vergelijkingsmateriaal. Niemand kon het controleren of een werk van de school van Rembrandt werd geüpgrade als een werk van Rembrandt zelf na zoveel jaar, door de vervalsing van de naam. Nu kunnen we foto’s naast elkaar zetten.’

Kunstroof

In de periode 1933 – 1945 vond de grootste kunstroof uit de Europese geschiedenis plaats door de Duitse agressor. Nog steeds zijn veel kunstobjecten in het bezit van mensen die daardoor vuile handen hebben gemaakt. Arthur Brand spoort ze op.  ‘Zo waren we op zoek naar een gestolen schilderij van een joodse familie. We hadden echter alleen een hele slechte foto. In een Duits archief vonden we een film, waarop hetzelfde schilderij stond. Toen hadden we beter zicht op hoe het eruit zag. En konden we het vinden. Zo wordt een database opeens een sleutel voor doorslaggevend bewijs. Negentig procent van ons werk bestaat uit het doorzoeken van databases. Zonder kunnen we ons werk niet doen.’

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.